Het heden komt uit het verleden en is bepalend voor de toekomst

Oud Burgeren Gasthuis, sedert 1592
Prof. Cornelissenstraat 2
6524 PJ Nijmegen
Tel: 024-3279279
Fax: 024-3278280
www.oudburgerengasthuis.nl
info@oudburgerengasthuis.nl

• Sedert 1592
• Wonen en zorg gescheiden, maar hoe werkt het precies?
• Groot activiteitenaanbod zorgt voor levendige boel
• Benut de kwaliteiten van het water
• Hobbycentrum verbonden met het Oud Burgeren Gasthuis
• Restaurant bij de deur en wijn onder eigen etiket
• De lange traditie is mooi verweven in het gebouw
• Een plattegrond in de hal voor en totaaloverzicht zou van pas komen
• Een rondje van het huis
• De toekomst lacht het Oude Burgeren Gasthuis tegemoet

We gaan bij het Oud Burgeren Gasthuis op visite omdat wij Dames THe verzot zijn op historie, maar bovenal omdat het Oud Burgeren Gasthuis 10 jaar geleden drastisch het roer heeft omgegooid: een complete doorvoering van het scheiden van wonen en zorg. Precies op de dag dat wij op zorgvisite komen, wordt dat feit -een kleinigheid op de monumentale tijdsschaal van 420 jaar Oud Burgeren Gasthuis- feestelijk gevierd. De muziek schalt ons van alle kanten tegemoet en de sfeer is bepaald uitnodigend. Wij besluiten toch eerst onze visite te doen.

Sedert 1592
Met gepaste bescheidenheid betreden wij de gronden van het Oud Burgeren Gasthuis in Nijmegen Oost. Sedert 1592.
Fier staat het op alle uitingen van het Oud Burgeren Gasthuis. OBG horen we later mensen in de mond nemen. Van die afkorting moeten de Dames THe niets hebben. Van Kooten en de Bie zouden daar alras de mattenklopper overheen laten gaan.
Als we komen aanrijden krijgen we de indruk dat de architecten de geschiedenis in moderne vorm hebben willen gieten: de parkeerplaatsen aan de voorkant zijn in een soort verlaagde slotgracht gesitueerd.

De balkonnetjes van de eerste verdieping van gebouw De Weijer lijken wel de imperiaals van de auto’s, zo dicht hangen ze op de geparkeerde voertuigen. Aan de achterkant geeft een enorme vijver allure aan het huis, als was het een kasteel. Het restaurant hangt boven het water. Tijdens ons traditionele ommetje fantaseren we dat menig kasteelheer in vroeger tijden de enorme aan de achterkant liggende vijver met pracht en praal zou hebben opgeluisterd en zeker niet de viezigheid op het water zo vlak voor zijn kasteel zou hebben toegestaan.

Het wandelpaadje om de vijver zou ook zeker niet bestand zijn tegen de lange rokken van de jonkvrouwen op hun bevallige schoentjes.

Wonen en zorg gescheiden, maar hoe werkt het precies?
Het Oud Burgeren Gasthuis is van een klassiek verzorgingshuis getransformeerd naar een centrum van dienstverlening. De visie is ‘Prettig wonen = prettig leven’. Twee woningcorporaties (woningstichting De Gemeenschap en woningcorporatie Standvast Wonen) beheren drie woongebouwen met een variëteit aan appartementen geschikt voor ouderen. De gebouwen dragen namen als De Weijer, De Winseling en De Provenier.
In De Provenier bevinden zich ook 20 koopwoningen. De Vereniging van Eigenaren (VVE) hiervan houdt kantoor bij Standvast Wonen.
Er wordt samengewerkt met VitaalThuis voor gespecialiseerde behandeling en begeleiding van volwassenen en ouderen met chronische klachten. Bij VitaalThuis werken specialisten ouderengeneeskunde, fysiotherapeuten, ergotherapeuten, psychologen, logopedisten en diëtisten. VitaalThuis Nijmegen, is onderdeel van Novicare in het OBG- Dienstencentrum. Hoe Vitaal Thuis zich verhoudt tot de fysiotherapiepraktijk en de huisartsen spreekuren en -praktijk die we in het gebouw tegenkomen, wordt niet uitgelegd.
Het is jammer dat juist ‘de werkwijze’ van het Oud Burgeren Gasthuis op de website niet voluit voor het voetlicht wordt gebracht. Klik je op die link dan krijg je: Informatie in bewerking.

Enig zoekwerk is nodig om er achter te komen dat de verplichting bestaat, dat als je in één van de drie bovengenoemde gebouwen een woning betrekt, je een Algemene Dienstverlening Overeenkomst met het Oud Burgeren Gasthuis afsluit. Dan gaat het vooral om praktische beheerszaken als afval. Een andere voorwaarde is dat als je een van de woningen wilt betrekken je minimaal vijf uur huishoudelijk hulp of persoonlijke verzorging nodig hebt. De zinnen in het document dat we op de website hierover vinden zijn op NMA ‘proof’ baarheid geformuleerd. Je hoeft het niet van het Oud Burgeren Gasthuis af te nemen, maar het is wel vanzelfsprekend. Op zich logisch, op deze wijze heeft het Oud Burgeren Gasthuis ook een min of meer vaste inkomstenbron in relatie tot de gepleegde investeringen. Aan de andere kant creëer je er wel een wat eenzijdige mix van ouderen door, terwijl de ‘sjeu’ zit in vitale en zorgbehoevende ouderen (en jongeren cq gezinnen) bij elkaar.

Groot activiteitenaanbod zorgt voor levendige boel
Het Oud Burgeren Gasthuis Dienstencentrum (Het OBG. Tot uw dienst!) verschaft een scala aan activiteiten en diensten die allemaal op de website staan. Nog lang niet overal is de achterliggende informatie ook in pdf erbij gevoegd, wel is er een tarieflijst. We zijn er zeker van dat het een levendige boel is als je het als oudere zelf wilt. Uit de overzichtelijke activiteitenkalender op de website blijkt dat er elke dag voor elk wat wils wel beschikbaar is. Deze vorm van ‘een activiteitenkalender beschikbaar en toegankelijk maken’ zijn we al tijdens een eerdere visite tegengekomen. We hebben dat toen als TIP meegegeven en zetten deze opnieuw in het zonnetje. Kom op zorgorganisaties van Nederland, allemaal invoeren.

Benut de kwaliteiten van het water
De buitenruimte van het Oud Burgeren Gasthuis heeft alle potentie om er iets speciaals van te maken. Deels is dat al gelukt met de prachtige door VSB gesponsorde bloemen- planten- en vlindertuin aan de voorkant. We horen dat de overdekte binnentuinen, die er op zich niet eens zo slecht uit zien, heringericht gaan worden, zodat de mensen met dementie, waarvoor het Oud Burgeren Gasthuis dus ook woningen beschikbaar heeft er beter gebruik van kunnen maken. We hopen maar dat de daken van de binnentuinen open kunnen voor een snuif frisse lucht. Maar eigenlijk vinden we dat het Oud Burgeren Gasthuis een algehele visie op het gebruik van alle binnen- en buitenruimten zou moeten hebben in relatie tot de leef- en bewegingsbehoefte van de verschillende ouderen. En daar is alle mogelijkheid voor!

De enorme vijver heeft zoveel in zich om fijne reuring te creëren met (vis-)steigers, mooie sculpturen en waterlelies en een goed -ook met rollator of rolstoel- begaanbaar wandelpad met her en der een zitje rond de vijver. Wij denken zelfs aan (bestuurbare) miniatuurbootjes, zoals je ze wel op vijvers in de Parijse parkjes aantreft of een zwemgelegenheid. In de Amstel en Amsterdamse grachten wordt tegenwoordige ook gezwommen! TIPS

Hobbycentrum verbonden met het Oud Burgeren Gasthuis
Voordat we de imaginaire burchtgracht overgaan zien we links in de diepte, een grote aankondiging HOBBYCENTRUM. Nieuwsgierig als we zijn gaan we op onderzoek uit. “Ja, hobby’s klinkt eigenlijk veel aardiger dan activiteiten of dagbesteding”, zeggen we tegen elkaar, als we voor de vitrine staan waarin allerlei mooi keramiek tegen schappelijke prijzen wordt aangeboden.

We worden meteen enthousiast door de beheerster uitgenodigd voor een rondleiding. Er zijn verschillende ruimtes met gereedschap, machines en materialen voor het maken van sieraden, voor edelsmeden, voor metaal en houtbewerking, voor het maken van kaarten, handwerken, papier scheppen en er is een doka. Voor een fee van 40 euro per jaar kun je onbeperkt deelnemen aan welke activiteit dan ook en gebruik kunt maken van alles wat dit centrum te bieden heeft. Het Hobbycentrum wordt met 26 vrijwilligers draaiende gehouden. Iedereen die een hobby beheerst kan zich melden om deze over te dragen aan geïnteresseerden. In heel Nijmegen zijn er vier van deze hobbycentra die door de gemeente uit de WMO worden gefinancierd en die openstaan voor alle Nijmegenaren. Omdat het Hobbycentrum ruimtelijk verbonden is met het Oud Burgeren Gasthuis, behoren de bewoners van de aanliggende flatgebouwen tot de regelmatige deelnemers. Wij vinden het een zeer aansprekend concept als een alternatief voor het oude welzijnswerk. Een prima manier ook om oud en jong met elkaar te verbinden.

Restaurant bij de deur en wijn onder eigen etiket
We zien restaurant De Toelast met een eigen buitenterras, dat grenst aan de vlindertuin. Zeer waarschijnlijk door het feestgedruis binnen, vanwege het tienjarig bestaan van het dienstencentrum treffen we er nu weinig reuring, terwijl het gevarieerde en op het seizoen inspelende (asperges!) menu ons doet watertanden.
De omgeving van het Oud Burgeren Gasthuis wordt gedomineerd door bouw uit de jaren zestig en zeventig met her en der fraaie nieuwbouw erdoor heen. Winkels zien we niet in de directe omgeving, maar het spreekt ons aan dat met de wijnhandel Mitra, waarvan we aan het eind van de vijver een glimp opvangen, een samenwerking is aangegaan. Contacten leggen met de omringende winkeliers is iets waar wij al lang voor pleiten. TIP Leuk is ook de folder, waarop wijn wordt aangeboden met op de fles een OBG etiket. De revenuen ervan komen ten goede aan de ontspanningsprogramma’s van bewoners. Opgeroepen wordt een flesje van deze wijn cadeau te geven. TIP

De lange traditie is mooi verweven in het gebouw
Over de ‘slotbrug’ en onder de eeuwenoude poort door, die als blijk van historisch besef in de nieuwbouw een plek heeft gekregen, komen we eindelijk binnen. Leuk, als in een hotel, met een een schoenpoetsapparaat in de tussenhal. TIP

De entree is sfeervol , met eveneens aandacht voor de geschiedenis. Op een plateau lezen we de fasen na van de 420 jarige geschiedenis.

Alle namen van de regenten door de tijd heen, prijken op historische borden. En zo zien we steeds door het gebouw mooie kleine en grote herinneringen aan de lange traditie waarin het Oud Burgeren Gasthuis zijn wortels heeft.
De receptie is wat klassiek en enigszins afstandelijk gesitueerd. Een folderrek staat ernaast en een fotokopieerapparaat. Er zijn plannen voor herinrichting, lezen we. Charme wordt ingebracht door de variatie in de plafondhoogte, een loopbalkon er dwars doorheen en de inrichting. We zien op een leestafel een boek, waarin de herinrichting van de binnentuinen verbeeld wordt.

 

Een plattegrond in de hal voor en totaaloverzicht zou van pas komen
We dwalen door de gangen. Bewegwijzering treffen we overal aan. De directie, staf en steun functionarissen, kapper, kapel, een fysiotherapie en een huisartsenpraktijk (die overigens ook van buiten te bereiken zijn) en een werkelijk prachtig statige als een Engelse lounge (met aangenaam TV zitje) ingerichte bibliotheek. Al die ruimten vinden we op de begane grond, maar wel wat verstopt. We passeren Het Atelier, een grote aan de binnentuin grenzende glazen, open ruimte waar allerlei activiteiten kunnen plaatsvinden. Waar het groepswonen en de dagbesteding voor mensen met dementie zich bevindt, er wijzen wel bordjes heen, maar we kunnen het niet vinden. Een plattegrond voor het totaal overzicht zou goede diensten bewijzen. TIP Er is zoveel dat je er als nieuwkomer moeilijk zicht op krijgt. Dus Oud Burgeren Gasthuis, al het moois wat je te bieden hebt kan nog beter in de etalage worden gezet. Overigens is het wel knap hoe al deze diensten en voorzieningen er netjes, verzorgd en schoon uitzien. Dat geldt tevens voor het sanitair.

Een rondje van het huis
Tijd voor het feestgewoel. De visite heeft ons zo lang bezig gehouden dat de polonaise aan ons voorbij is gegaan. Iedereen is druk doende de rommel op te ruimen en het café-restaurant annex feestruimte klaar te stomen voor het feestbuffet. We halen een drankje bij de bar. Het wordt ons spontaan aangeboden, evenals een uitnodiging deel te nemen aan het buffet. Voldaan ploffen we neer op het buitenterras, genietend van het ‘rondje van de zaak’. We beschouwen onze indrukken en mompelen dat het nog mooier zou zijn als er wat meer verbinding tussen jong en oud zou zijn, onder andere door gezinswoningen tussen de ouderenwoningen te situeren. En de website kan best wat duidelijker. En een plattegrond. Drie en half of vier THekopjes...

De toekomst lacht het Oude Burgeren Gasthuis tegemoet
Het Oud Burgeren Gasthuis heeft op een vroeg moment een dappere stap genomen. Daar zal vast wel enige druk vanuit de overheid aan te pas gekomen zijn, vanwege de opheffing van de Wet Bejaardenoorden in de negentiger jaren. De richting die men ingeslagen is, zal het Oud Burgeren Gasthuis en de daar wonende ouderen zeker op de langere termijn, naar onze overtuiging geen windeieren leggen. Het Oud Burgeren Gasthuis heeft wonen en diensten voor alle fasen van het ouder worden beschikbaar en in een behoorlijke variatie. Een groot pluspunt. Als we het zo bekijken, heeft de woningvoorraad en de algemene ruimten ook de potentie van functieverandering in geval van veranderende vraag. Ombouw tot studentenwoningen is dan bijvoorbeeld een van de opties in het geval van Universiteitsstad Nijmegen.

Wellicht dat er nu, door de onduidelijke financiële situatie op het gebied van WMO en AWBZ ongerustheid bestaat. Als je echter kijkt naar wat het Oud Burgeren Gasthuis in samenwerking met de corporaties en andere zorgorganisaties biedt en naar wat toekomstige ouderen wensen in het licht van hun financiële mogelijkheden, dan lacht volgens ons de toekomst het Oud Burgeren Gasthuis tegemoet.
We wensen hen nog menig eeuwtje erbij.

Oud Burgeren Gasthuis is niet opgenomen in de lijst op Zorgkaartnederland.nl. Voor VitaalThuis: geen resultaten

Dames THe. Publicarea/Tineke van den Klinkenberg © 2012