Oostergouw Zaandam
Evean Oostergouw
Koningin Juliana weg 10
1502 DZ Zaandan
Tel. : 075 - 647 2500
www.evean.nl/oostergouw

Keer jezelf binnenste buiten

We gaan op een zonovergoten dag in de lente op bezoek bij het verpleeghuis Oostergouw in Zaandam, onderdeel van Evean.

Op de website mis je informatie over en verbeelding van de diensten van Oostergouw. Het verpleeghuis biedt volgens de eigen website langdurige zorg voor zowel bewoners met somatische- als psychogeriatrische problemen, alsmede tijdelijke zorg voor revalidanten, vakantieopnames en crisisopvang. Voor mensen in de laatste fase van hun leven biedt Oostergouw palliatieve zorg. Hoeveel plaatsen voor welke categorie van cliënten beschikbaar zijn, vermeldt de website niet. De informatie over het totaal aantal plaatsen op de website varieert van 243 tot 273 plaatsen. Het kan zijn dat het ene aantal alleen de bedden betreft en het andere aantal de bedden plus de dagbehandelingsplaatsen, maar dat is gissen. De website is -hoewel vrij standaard voor de ouderenzorgorganisaties- overzichtelijk en helder, maar bevat weinig tot de verbeelding sprekende informatie over en beelden van het woon- en leefklimaat in Oostergouw. De informatie is erg proces- en bureaucratiegericht. Je mist de inhoud, de drive en de gastvrijheid. Een voorbeeld moge het verduidelijken.

‘Activiteiten. Er is een uitgebreid aanbod aan ontspanningsactiviteiten’, zo meldt de website. Als je vervolgens wilt weten wat er allemaal is, wordt je via de website niet wijzer: ‘Wilt u meer informatie over deze activiteiten neem dan contact met ons op’. Einde bericht. Dat kan beter, gelet op de relatief lage scores en opmerkingen op de websites ‘Kies Beter’ en ‘Zorgkaart Nederland’ juist op het gebied van activiteiten.

Het getuigt van openheid dat er op de kwaliteitskaart van Oostergouw links zijn naar de scores op Kies Beter.nl en naar Zorgkaart Nederland.nl. Opmerkelijk is dat de website een overzicht verschaft van de wachtlijsten voor de .verpleeg- en verzorgingshuizen in Zaanstreek Waterland. Op basis van de AGB code samengesteld, wat dat ook maar mag zijn. Ook hiervoor geldt weer ‘hoed af’ dat Evean zo open is, maar vervolgens bekruipt je de vraag wat het betekent, dat er 30 klanten wachten voor Oostergouw, temeer daar de wachtlijsten niet zijn gespecificeerd naar de verschillende doelgroepen en er ook geen enkele toelichting bij staat.

Het verpleeghuis is een gedateerd naoorlogs verpleeghuis dat in 2002 een grondige renovatie heeft ondergaan. Daarbij zijn de grote afdelingen van ongeveer 24 personen per huiskamer gehandhaafd, maar hebben wel veel meer mensen de beschikking gekregen over een eenpersoonskamer (143 in getal). Het ligt vlak bij het Zaans Medisch Centrum en min of meer aan een oprit naar de snelweg. Zelf ziet Oostergouw het als een pré dat het huis vlak bij het water De Gouw is gelegen. Blijkbaar ziet men dat gegeven als een belangrijke landschappelijke kwaliteit, maar wat doet men ermee? Tijdens ons bezoek hebben wij hebben geen bord ontdekt met: ‘deze kant op voor De Gouwe’.

Oostergouw heeft de potentie van een zorglandgoed

Als we het gebouw via de navigatie met de auto naderen, valt het ons op dat bewegwijzering ontbreekt. Pas bij de ingang van het gebouw treffen we een aanduiding. We parkeren de auto, steken een grasveld over en belanden in een enorm groengebied dat het huis omgeeft. Er zijn wandelpaden en banken en er wordt -zij het summier- ook gebruik van gemaakt door bewoners/verblijvers van het gebouw en hun bezoek. Het groengebied heeft een enorme potentie om het landschappelijk te verbinden met de aangrenzende woonbuurt. Het zou omgetoverd kunnen worden in een belevingstuin, waar het verpleeghuis als een zorglandgoed z’n plaats in vindt. De potentie ervan kan uitgebuit worden met het aanleggen van terrassen bij de aangrenzende huiskamers, zodat er bij mooi weer buiten gezeten en eventueel gegeten kan worden. Het park kan worden verfraaid door er zitjes met losse stoelen in te plaatsen en er bijvoorbeeld een fontein, een jeu de boulebaan, een vlindertuin, een tennisbaan, een beeldentuin in aan te leggen. De kinderspeelplaats kan worden uitgebreid. De gesloten tuin van de geriatrische afdeling op de begane grond kan nog vergroot worden, zodat bewoners meer bewegingsruimte hebben. Omdat de buitenruimte van de geriatrie op de begane grond afgesloten is, vroegen wij ons af of het hek dat nu het zorgterrein omringt wel nodig is, of dat het er alleen staat omdat zo’n omheining nu eenmaal een ingesleten gewoonte is. Kan het niet worden weggehaald, zodat er een open verbinding met de aanliggende buurten ontstaat. Of als er dan een hek nodig is, laat het een mooi hek zijn, zoals bij het Julianapark in Utrecht en maak ruime toegangsdeuren die je na zonsondergang sluit en in de ochtend weer openzet. Maak er een buurt/belevingspark van a la Orbis.

Voor de financiering van de aanleg van een park met een dergelijke gebruiks- en gevoelswaarde moet een moreel appel op het Zaanse bedrijfsleven kunnen worden gedaan. Voor de aanleg en het onderhoud zou Oostergouw tuinbedrijven kunnen inschakelen die werken met mensen met een grote achterstand tot de arbeidsmarkt. De stichting Odion is daar wellicht voor te porren. Er kan een beroep worden gedaan op kunstenaars in de Zaanstreek en naasten met groene handen zouden bij het park betrokken kunnen worden.

Het eeuwige parkeerterrein voor de ingang

Wij vinden het weer doodzonde dat de ingang en het uitzicht voor bewoners van een deel van de begane grond ontsierd wordt door twee parkeerstrookjes voor zo’n twintig auto’s. Nog geen veertig meter verderop, en uit het zicht is er alle ruimte voor. Hop, verplaatsen is ons advies. Je kunt dan de buitenruimte voor de entree veel meer tot zijn recht laten komen.

Een fontein of beelden bij de ingang en ook hier losse stoelen in plaats van banken maakt het plezieriger om hier neer te strijken en rond te kunnen lopen. Het huis, laagbouw gecombineerd met hoogbouw met vier woonlagen zit aan de buitenkant redelijk tot goed in de verf, heeft vrolijke zonneschermen en oogt rustig.

De binnen entree is erg gastvrij

Bij binnenkomst valt ons op dat men bij de renovatie van de centrale hal en de aangrenzende publieke ruimten veel oog heeft gehad voor detail. Hetzelfde geldt voor het restaurant op de eerste verdieping dat in open verbinding staat met de begane grond. De hal baadt in het licht. Er zijn mooie rustige landschapsschilderingen. De invalidenkarren zijn zorgvuldig uit het zicht gewerkt (half open ommuurd). Rond de hal met open receptie tref je het café, de lounge, het internetcafé, het fraai ingerichte bruine café met winkeltje en ruim buitenterras en aan de andere kant nog een zitje, waar je rustig televisie kan kijken. Jammer is wel dat er nergens informatie is te verkrijgen wat er nu in Oostergouw allemaal kan of te doen is. Wel staan er keurige folderrekken met alles wat Evean te bieden heeft, maar dat is niet waar je op wacht als je aan Oosterouw gebonden bent.

Over de vloeren en de inrichting is nagedacht. Er is gekozen voor goede kwaliteit en gezelligheid. De koekjes en gebakjes die je bij het café en in het winkeltje koopt zijn van een Zaanse patisserie en chocolaterie. De koffie smaakt er goed en op het terras zit je gezellig. Wel opmerkelijk is dat op prime time tussen de middag het café een half uur sluit. Er staan veel draaiende kaartenhouders. Evean heeft eigen kaarten laten maken waarmee je vanuit ‘mooi Oostergouw’ voor elke gelegenheid wel een gezellige kaart kunt versturen. Verder is er een lounge ruimte en een gezellige tv ruimte, alles als een vanzelfsprekend onderdeel van de ontvangst.

De zorggangen

Het is jammer dat de binnenhuisarchitect die de hal onder handen heeft genomen dit niet heeft voort kunnen zetten in de gangen die leiden naar de zorgvoorzieningen, zoals de trombosedienst, logopedie, fysiotherapie etc, en naar de facilitaire diensten, zoals de wasserij en de woonafdelingen. De ingangen van de woonafdelingen hebben met eenvoudige middelen (planten of een object bij de deur, een schildering op de deur) een eigen karakter.
Lopend over de gangen kun je binnen kijken bij sommige afdelingen. Ze zijn groot, maar ogen rustig met verschillende zithoeken. Bedlegerige bewoners zijn met bed en al in de woonkamers aanwezig. In een gang zien we een medewerker ballen met een bewoner. Het blijft jammer dat men bij de renovatie niet voor een kleinschalig woonconcept gekozen heeft. Zo ook is het volgens ons ook een misser dat men er niet voor gekozen heeft alle pg-afdelingen op de begane grond te huisvesten. Twee van deze afdelingen bevinden zich nu in de hoogbouw op verdieping twee en drie , met het risico, dat de bewoners veel minder dan wenselijk is buiten komen. Bij de geriatrische afdeling beneden werd met dit mooie weer wel volop gebruik gemaakt van de tuin. Dat gunnen we iedereen.

© april 2011