Residentie Gerlachus: waar jong en oud samen wonen, werken en leven

Op een rustige locatie, aan de rand van Maastricht en met een prachtig uitzicht over het Jekerdal, ligt Residentie Gerlachus. Een complex uit de jaren vijftig dat in 2021 volledig is gerenoveerd. Met als resultaat een Residentie die ruimte biedt aan 130 zelfstandige appartementen, tien participatiestudio’s, een gemeenschappelijke huiskamer, een brasserie en vier logeerkamers. Ook zit er in het complex een fysiotherapiepraktijk. 

In Residentie Gerlachus wonen ouderen én studenten samen. Een combinatie die op deze plek een beetje organisch is ontstaan, zo blijkt uit het gesprek met Petra Lamberts, directeur besturing en strategie bij Envida, en Nadja Comans, manager verpleegzorg bij Envida. Maar wel met een opbrengst die helemaal past in deze tijd: bouwen aan vitale gemeenschappen en omzien naar elkaar, inzetten op voorzorg, bijeenbrengen van zorgvragers en zorgdragers, geclusterd zorg verlenen en werken vanuit community care. Bewoners Mia (93), Hans (88), Leona (20) en Svetlana (19) wonen en leven met elkaar in Residentie Gerlachus. Ze worden daarin ondersteund door het hybride zorgteam van Envida, onder leiding van Frederique Soomers. Allen zien over en weer de plussen van dit intergenerationeel wonen en werken.

Petra: “Envida was betrokken bij de verbouw van het oude complex naar 130 appartementen. In het complex zitten ook tien studio’s die niet levensloopbestendig te maken waren, zoals wel het geval is bij de appartementen. Op de vraag wat we dan wel met deze ruimten zouden doen, was het antwoord snel gevonden: participatiestudio’s voor studenten. Het woord ‘participatie’ kun je op twee manieren invullen: participeren in de leefgemeenschap van de Residentie en participeren in de dienstverlening van Envida.” De appartementen worden door een vastgoedbedrijf verhuurd aan mensen van 55 jaar en ouder. Twintig appartementen huurt Envida. Deze appartementen zijn beschikbaar voor ouderen die extra begeleiding, ondersteuning en/of zorg nodig hebben in het dagelijks leven, maar voor wie een verhuizing naar een verpleeghuis nog een te grote stap is. 

De participatiestudio’s worden vanaf begin 2022 verhuurd aan studenten die een (gezondheids)zorg gerelateerde opleiding volgen en daarnaast in het complex werkzaam zijn als zorgverlener van Envida. De studenten betalen huur voor hun kamer en hebben daarnaast een arbeidscontract met Envida voor 12 uur per week. Dit contract is als addendum bij het huurcontract gevoegd. Petra gaat verder: “Het is een uitdaging om in Maastricht een goede studentenkamer te vinden. En we weten dat studenten vaak op zoek zijn naar een bijbaan. We bieden hier een combinatie van wonen en werken aan én met werk dat in het verlengde van de opleiding ligt. Studenten, die intrinsiek gemotiveerd zijn voor het werken in de zorg en hier hun werkervaring opdoen, kunnen daardoor met een voorsprong de arbeidsmarkt op. We hopen dat zij zo behouden blijven voor de zorg.” Nadja vult aan: “We hebben bewust ervoor gekozen om de studenten te laten betalen voor hun kamer en daarnaast een arbeidscontract aan te gaan. Zo houden we de relatie zuiver en kunnen studenten aangesproken worden op hun inzet.”

Werken vanuit de bedoeling
Envida is met een hybride zorgteam aanwezig in het complex, georganiseerd vanuit de bedoeling. Oftewel, werken vanuit de vraag van de bewoners en niet vanuit regels en procedures (en financieringsstromen). Het hybride zorgteam ondersteunt de bewoners van de twintig appartementen die een verpleeghuisindicatie hebben, maar nog individueel wonen en participeren in de leefgemeenschap van de Residentie. Nadja: “Dat wij aanwezig zijn in het complex geeft alle bewoners een gevoel van veiligheid. Oók de bewoners die geen cliënt zijn van Envida. Wij zijn 24 uur per dag in de nabijheid, ook voor de calamiteitenzorg. En signaleren als er een behoefte ontstaat aan begeleiding, ondersteuning of zorg. We zien dat de zelfstandigheid en het zelfvertrouwen van bewoners hierdoor toeneemt.” De zorgzekerheid bij Residentie Gerlachus is geregeld in de huurovereenkomst met een Wonen Plus abonnement. Dat houdt in dat bewoners toegang hebben tot een basispakket aan zorg- en dienstverlening. Inbegrepen is onder meer personenalarmering, advies van de regieverpleegkundige en voordelige gemaksdiensten. 

Hybride zorgteam
De studenten zijn onderdeel van het hybride zorgteam. Voordat zij meedraaien in dit team krijgen zij een opleiding in basiszorgverlening. Dat betekent dat zij lichte zorgtaken verrichten en individuele begeleiding verzorgen. Bewoner Hans: “Ik ben heel tevreden over het wonen hier en de zorgverlening. Ik heb de leukste gesprekken wanneer ze mijn steunkousen komen aantrekken. Want zij beginnen niet over de pijn in mijn voet, maar over de dagelijkse dingen in het leven. Gezellige gesprekken waarmee de studenten hun wereld bij mij naar binnen brengen. En ze vragen altijd hoe het ermee gaat, ook heel fijn!” Leona vult aan: ”Wij komen ook wel eens langs voor een koffiemomentje, maar de meeste tijd zit in de zorgtaken.” Bewoonster Mia geeft lachend aan dat de koffiemomentjes wel altijd te kort zijn. Omdat de studenten om de tien weken een nieuw lesrooster krijgen, moeten zij ook in diezelfde frequentie opnieuw ingedeeld worden in het zorgrooster. Dat zet Frederique Soomers, teamleider van het zorgteam, wel eens voor een uitdaging. “We bepalen de zorgroutes op basis van de ondersteuningsvraag van bewoners. Studenten lopen zoveel mogelijk bij dezelfde bewoners langs. Een paar studenten roosteren we, naast hun zorgtaken, ook in voor sociale dienstverlening.” 

Over en weer leren
De studenten en de bewoners hebben een fijn contact met elkaar. Svetlana: “We zijn allemaal druk met het werk en onze studies. De bewoners leven daarin met ons mee. Wij vragen altijd hoe het met hen gaat, maar dat doen zij andersom ook. En steken ons een hart onder de riem wanneer we bijvoorbeeld voor een tentamen staan.” Hans: “We kunnen van betekenis zijn voor hen en zij voor ons.” Leona vult aan: “Zij hebben in onze schoenen gestaan en delen hun ervaringen en wijsheden.” Doordat de studenten meewonen in de leefgemeenschap brengt het hen inzichten die zij meenemen in hun studie. “Je gaat de mensen en hun zorgbehoeftes beter begrijpen waardoor je ook betere ondersteuning kunt geven,” aldus Svetlana. Ook Frederique ziet positieve resultaten: “De studenten hebben een frisse blik op onze dienstverlening. Een mooie opening voor het gesprek met onze medewerkers die al langer in het vak zitten over de vaste routines en ‘we doen het altijd al zo’.”

Studenten hebben zo houvast aan elkaar, aan de zorgprofessionals van Envida én aan de bewoners. Leona: “Ik had niet verwacht dat er zo’n fijne connectie was met iedereen. Het wonen en werken wordt je hier echt gemakkelijk gemaakt. Je hoeft je nooit alleen te voelen.” Mia vult aan: “Het is geweldig zoals de mensen elkaar hier als één team helpen. ”