De komende weken maken wij een rondje langs de juryleden van de ZorgSaamWonen Award 2023. 
De ZorgSaamWonen Award is een prijs die wij organiseren met ondersteuning van het ministerie van VWS, Eén tegen Eenzaamheid, Woonzorg Nederland en gemeente Rotterdam. Bij de Award zetten we een thema centraal dat raakt aan Eenzaamheid en de relatie met de fysieke leefomgeving. 

Onder de titel ‘Ik zie je buiten’ gaan we op zoek naar uitnodigende plekken die bijdragen aan/leiden tot ontmoetingen die inclusie bevorderen. Wat kun je doen in de openbare ruimte of in gebouwen waardoor ontmoetingen ontstaan tussen groepen mensen die elkaar normaal niet zo snel vinden? Ontmoetingen die een menging van groepen stimuleren en mogelijk juist hierdoor een onverwachte combinatie van groepen mensen met verschillende achtergronden opleveren. Hoe kunnen fysieke interventies bijdragen aan verbinding tussen buurtgenoten, bijvoorbeeld tussen jong en oud, met of zonder zorgvraag?

In gesprek met Rick Kwekkeboom

We gaan als eerste in gesprek met Rick Kwekkeboom, lector ‘Langdurige zorg en ondersteuning’ aan de Hogeschool van Amsterdam. Rick is vanaf het allereerste begin betrokken bij de ZorgSaamWonen Award. Rick: “De Award is een paar jaar geleden als initiatief ontstaan en inmiddels al echt een traditie geworden. Dit jaar hebben we weer een mooi breed samengestelde jury. Ontzettend leuk om te zien en bijzonder om weer bij betrokken te zijn.” 

We vragen Rick wat de Award bijzonder maakt. Rick gaat enthousiast door: “Met de Award wordt heel nadrukkelijk aandacht gegeven aan de invloed van de gebouwde omgeving en de woonomgeving op eenzaamheid of het kunnen hebben van sociale contacten. En misschien zelfs het opbouwen van sociale relaties. Natuurlijk zijn bij het tegengaan of voorkomen van eenzaamheid iemands sociale vaardigheden en het kunnen aangaan van sociale contacten van groot belang. Maar we moeten niet vergeten dat de fysieke omgeving het ontmoeten wel mogelijk moet maken. Als je elkaar niet tegenkomt, dan kun je ook geen contact leggen. Het is iets wat mij al lang bezig houdt en ik geloof hier echt in! Natuurlijk is het anders inrichten van de gebouwde omgeving alleen niet genoeg, er moet meer zijn. Maar het is wel een belangrijke voorwaarde, dat hebben we in de voorgaande calls ook laten zien. Met deze call gaan we echt op zoek naar de fysieke interventies.” 

De titel van de Award is ‘Ik zie je buiten’. Buiten de eigen voordeur in een gebouw of in de woonomgeving gaan we op zoek naar uitnodigende plekken die leiden tot ontmoeten. Rick: ‘Wat deze call zo ontzettend leuk maakt is dat nadrukkelijk aandacht gegeven wordt aan het mengen van verschillende groepen mensen. Mensen met en zonder een beperking, jong en oud, vitaal en kwetsbaar, de hele samenleving eigenlijk. Waarbij extra aandacht uitgaat naar mensen wie het ontmoeten minder gemakkelijk af gaat of voor wie dit minder vanzelfsprekend is. Dat sluit helemaal aan bij waar ik al heel lang mee bezig ben. En bij het gedachtegoed van ZorgSaamWonen!”

Rick geeft nog een tip voor mensen die overwegen hun initiatief aan te melden. “Wees trots op wat je aan het bedenken bent of wat je hebt gerealiseerd. Beschrijf het zo goed en compleet mogelijk. Laat zien wat je bedacht hebt of al hebt uitgevoerd. Ik ben erg benieuwd welke leuke, bijzondere en verrassende initiatieven dit keer ingediend worden. En kijk uit naar de enthousiaste pitches van de genomineerden op 4 oktober tijdens het seminar ‘Ik zie je buiten!” 

In gesprek met Els van Betten

Tweede jurylid aan het woord is Els van Betten. Els is regisseur bij Habion, aanbieder van ouderenhuisvesting door heel Nederland. Habion streeft ernaar om op alle locaties die zij hebben een inclusieve samenleving te laten bloeien. Els: “Een mooi voorbeeld daarvan is Liv inn in Hilversum. Een concept dat Habion samen met de bewoners heeft ingevuld vanuit drie onderdelen: het gebouw, de community en de diensten. Wat willen bewoners, hoe willen zij samenwonen en wat hebben ze daarbij nodig. Een van dingen die mensen graag willen is het samenbrengen van doelgroepen, vitaal en kwetsbaar. Zoals een buurt ook is opgebouwd, de diversiteit maakt het leuk. En er ontstaat een inclusieve woongemeenschap waar mensen iets voor elkaar willen betekenen. Een ander voorbeeld is Ubutuplein in Zutphen, waar een groep 55-plusbewoners zelf volledig de regie pakt over het ontwikkeling van hun eigen inclusieve woongemeenschap. Habion heeft deze ontwikkeling heel erg ondersteund.”

Ook aan Els vragen wij wat zij belangrijk vindt aan de Award. Els: “Bekendheid geven aan hoe belangrijk het is dat mensen elkaar kunnen ontmoeten. Want eenzaamheid wordt vaak omschreven als een gevoel van emotioneel isolement. Of gebrek aan verbondenheid met anderen. En als mensen zich geïsoleerd voelen en weinig sociale contacten hebben dan kunnen plekken om elkaar te ontmoeten ontzettend belangrijk zijn. Bijvoorbeeld het koffie-drink-plekje bij de Albert Heijn. Of het over en weer groeten van de visboer die elke week op het plein bij jou in de buurt staat. Persoonlijke interacties waardoor mensen meer verbondenheid voelen. Je wordt gezien en gehoord! De Award is een belangrijk middel om aandacht te vragen voor het belang van dit soort ontmoetingsplekken. En al helemaal naar de toekomst toe. We leven in een mondiale wereld, de geografische afstand tussen kinderen en hun ouders neemt toe. Met het ouder worden kunnen gezondheidsproblemen groter worden, evenals andere belemmeringen waardoor eenzaamheidsgevoelens ontstaan. Het belang van nabije naasten of sociale contacten in de buurt wordt alleen maar groter. Dat geldt ook voor de kwaliteit en diepte van die sociale relaties. Ontmoetingsplekken zijn daarbij fundamenteel.” 

We reizen even met Els mee naar Griekenland. Daar ziet ze hele mooie ontmoetingsplekken.  Els:” Ze hebben op het belangrijkste plein in de buurt, onder de grote boom, betonnen bankjes aan een tafel met in die tafel een spelbord verwerkt. Mensen hoeven alleen maar eigen stenen mee te nemen. Het spel werkt verbindend tussen de spelers van alle generaties, kwetsbaarheden etc. En de hele buurt staat er omheen te kijken. Hoe mooi is dat? Dat zou ik graag meer in Nederland willen zien. Wel met een dakje erboven, zodat we ook met regen elkaar kunnen ontmoeten!” 

Ook Els is erg benieuwd naar de inzendingen. Tot 1 september kunnen die worden ingediend. Daarna gaat de jury, naast Rick en Els verder nog bestaande uit voorzitter Jet Bussemaker, Otwin van Dijk en Joost Smit, alle inzendingen beoordelen. Uiterlijk 30 september wordt bekend gemaakt welke initiatieven genomineerd zijn voor de juryprijs en welke voor de publieksprijs. Tijdens het seminar ‘Ik zie je buiten!’ op 4 oktober worden beide prijzen uitgereikt. 

Meer weten over de Award en het aanmelden? Kijk dan op deze pagina: ZorgSaamWonen Award 2023 | ZorgSaamWonen